Podręcznik komunikacji Emerson 963s

Podręcznik komunikacji Emerson 963s to najnowszy podręcznik komunikacji opracowany przez zespół Emerson. Jest to wszechstronny podręcznik, który zawiera informacje o technologii komunikacyjnej, w tym o sieciach bezprzewodowych, łączności satelitarnej, sieciach komórkowych, kablowych, mediach społecznościowych, systemach VoIP i wielu innych. Podręcznik zawiera również informacje na temat najnowszych przepisów dotyczących komunikacji, w tym dotyczących bezpieczeństwa, polityki i prawa. Podręcznik oferuje również szczegółowe opisy techniczne i przykłady dotyczące różnych rodzajów komunikacji, dzięki czemu można z łatwością zrozumieć i zastosować zasady wszelkich technologii komunikacyjnych.

Ostatnia aktualizacja: Podręcznik komunikacji Emerson 963s

Interdyscyplinarny podręcznik komunikacji interpersonalnej!

Kompendium wiedzy o komunikowaniu się między ludźmi pisane z perspektywy psychologicznej, a także socjokulturowej i filozoficznej. Zawiera bogaty i trafny wybór tekstów naukowych i popularnonaukowych z zakresu komunikacji werbalnej i niewerbalnej.

W książce omówiono m. in. :

- rozwijanie umiejętności posługiwania się słowem,

- docieranie do tajemnicy twórczej mocy języka,

- interpretację zachowań niewerbalnych, mowę ciała, międzynarodowy słownik gestów, rolę dotyku,

- różne style ekspresji u kobiet i u mężczyzn,

- rozwijanie umiejętności słuchania, odkrywanie własnych barier komunikacyjnych,

- samospełniające się proroctwa interpersonalne,

- specyfikę komunikacji w przyjaźni, rodzinie, z bliskim partnerem,

- komunikację międzykulturową.

Podręcznik został napisany z myślą o studentach psychologii, socjologii, kulturoznawstwa, pedagogiki. Dzięki atrakcyjności tematów i przystępnemu językowi może wzbogacić wiedzę każdego zainteresowanego własnym rozwojem i polepszeniem kontaktów z ludźmi.

Darmowa dostawa już od 299, 00 zł

• Składasz zamówienie wybierając wcześniej punkt odbioru, w którym chciałbyś je odebrać.
• Otrzymujesz od nas wiadomość e-mail oraz SMS nadaniu przesyłki.
• Otrzymujesz od nas wiadomość e-mail oraz SMS z informacją o dotarciu przesyłki do wybranego punktu oraz kodem PIN.
• Wydanie przesyłki następuje po podaniu numeru zamówienia oraz kodu, który jest w wiadomości SMS.
• Pamiętaj, że na odbiór przesyłki w punkcie masz 7 dni.

• Składasz zamówienie wybierając wcześniej Paczkomat, w którym chciałbyś je odebrać.
• Otrzymujesz od nas wiadomość o nadaniu przesyłki.
• Otrzymujesz wiadomość e-mail oraz SMS od Paczkomatów InPost z informacją o dotarciu przesyłki do wybranego Paczkomatu.
• Wydanie przesyłki następuje po wpisaniu numeru telefonu i podaniu kodu, który jest w wiadomości SMS.
• Pamiętaj, że na odbiór przesyłki z Paczkomatu masz 48 godzin.

• Składasz zamówienie wybierając wcześniej miejsce, w którym chciałbyś je odebrać. Może to być placówka pocztowa, sklep Żabka, Freshmarket lub stacja Orlen.
• Otrzymujesz wiadomość e-mail oraz SMS od Poczty Polskiej z informacją o dotarciu przesyłki do wybranej placówki.
• Pracownik w placówce wyda przesyłkę po podaniu danych odbiorcy zgodnych z danymi na przesyłce oraz po okazaniu dowodu osobistego.
• Pamiętaj, że na odbiór przesyłki z placówki pocztowej masz 7 dni.

• Składasz zamówienie podając swój adres doręczenia.
• Otrzymujesz od nas wiadomość o nadaniu przesyłki
• Listonosz doręcza przesyłkę.

• Składasz zamówienie wybierając wcześniej punkt, w którym chciałbyś je odebrać.
• Otrzymujesz SMS-a oraz e-mail od firmy Orlen z informacją o dotarciu przesyłki do wybranego punktu oraz kodem.
• Pracownik punktu wydaje przesyłkę po podaniu otrzymanego specjalnego kodu.
• Pamiętaj, że na odbiór przesyłki z punktu masz 3 dni.

• Składasz zamówienie podając swój adres doręczenia.
• Kurier doręcza przesyłkę.

• Składasz zamówienie podając swój adres doręczenia.

  * opcja płatności przy odbiorze kosztuje dodatkowo 3, 00 zł

  Z tego artykułu dowiesz się:

  • Co to jest protokół Modbus RTU?
  • Jak wygląda komunikacja po protokole Modbus RTU?
  • Jak przedstawia się architektura sieci Modbus RTU?
  • Jak wykorzystać protokół Modbus RTU do komunikacji sterownika PLC z układami I/O?
  • Jak skonfigurować układ I/O Modbus RTU – SmartMod I/O?

  W poprzednim odcinku dowiedziałaś/eś się co to jest obiekt Trend i jak go konfigurować.

  W tym artykule poznasz podstawowe informacje dotyczącekomunikacji w protokole Modbus RTU oraz poznasz architekturę komunikacji wsieci szeregowej. Zobaczysz, jak w praktyce zastosować układ wejść-wyjśćoddalonych SmartMod oraz jak mapować rejestry w komunikacji Modbus.

  Kurs programowania PLC od podstaw dla automatyków i elektryków

  Podstawy programowania sterowników PLC

• 1. Wprowadzenie. Jak skonfigurować, podłączyć oraz uruchomić sterownik PLC?
• 2. Jak tworzyć i edytować projekty w oprogramowaniu Cscape?

Programowanie sterownika PLC w języku drabinkowym

• 3. Jak tworzyć oraz konfigurować bazę zmiennych w środowisku Cscape?
• 4. Jak korzystać ze styków, cewek i bloków operacji arytmetycznych w programie sterującym?
• 5. Jak odmierzać czas w programie sterującym i jak konfigurować timery?
• 6. Jak porównywać wartości i wykorzystać wyniki operacji logicznych?
• 7. Jak zliczać impulsy i konfigurować liczniki?
• 8. Jak konwertować typy zmiennych i przemieszczać zmienne w programie?
• 9. Jak sterować wykonywaniem programu logicznego? Instrukcja skoku warunkowego

Programowanie zintegrowanego panelu HMI

• 10. Jak budować ekrany operatorskie z obiektami do wizualizacji i zadawania wartości zmiennych?
• 11. Jak umożliwić nawigację między ekranami operatorskimi oraz jak korzystać z gotowych obiektów graficznych w środowisku Cscape?
• 12. Jak wizualizować zmienne analogowe oraz jak modyfikować ich wartości przy pomocy obiektów dostępnych w oprogramowaniu Cscape?
• 13. Jak korzystać z obiektu menu?
• 14. Konfiguracja i obsługa alarmów w sterownikach PLC
• 15. Kontrolka Data Trend

Komunikacja sterowników PLC w sieci szeregowej i Ethernet

• 16. Komunikacja szeregowa Modbus RTU Master i Slave
• 17. Komunikacja CsCAN
• 18. Komunikacja Ethernet Modbus TCP
• 19. Wysyłanie wiadomości Email w sterowniku PLC

Zaawansowane funkcje sterownika PLC

• 20. Regulator PID
• 21. Składowanie danych: Data logging
• 22. Składowanie danych: karta MicroSD
• 23. Trendy historyczne oraz receptury w programie
• 24. Setpoint, backup i restore danych oraz generowanie raportów z poziomu sterownika
• 25. Hasła i zabezpieczenia w programie, ustawienia języka oraz edytor dostępny w narzędziu, opcja autodokumentacji / Dodatkowe ustawienia i możliwości edycji

Modbus RTU to jeden z najpopularniejszych protokołów komunikacyjnych w systemach automatyki. Jego prostota i niezawodność sprawiły, że jest jednym z najczęściej wykorzystywanych standardów wymiany danych w sieciach szeregowych RS232/485, w przemysłowych systemach sterowania.

CharakterystykaModbus RTU

Modbus RTU jest protokołem typu Master – Slave ipozwala na dwukierunkową komunikację do 248 urządzeń, podłączonych w ramach tejsamej sieci.

• ModbusRTU Master to urządzenie inicjujące komunikację i wysyłające zapytania dourządzeń typu Slave. W sieci Modbus RTU funkcję Master może pełnić tylko jednourządzenie.
• ModbusRTU Slave to urządzenia odpowiadające na zapytania wysyłane przezurządzenia Master. W sieci Modbus RTU może pracować do 247 urządzeń Slave.

Przykładowa architektura sieci Modbus RTU

Urządzenie master komunikuje się z urządzeniami slave w trybie dwuprzewodowego RS-485. W tym celu do wymiany danych wykorzystywane są linie DATA +, DATA – oraz GND. Urządzenie master zarządza siecią tak, aby komunikacja była realizowana w prawidłowy sposób.

Jeśli urządzenie w dalszym ciągu nie odpowiada, master zgłasza błąd komunikacji z urządzeniem slave, a następnie przechodzi do odpytywania urządzenia o ID 2, które jest następne w kolejce. Po odpytaniu wszystkich urządzeń pracujących w sieci, master rozpoczyna kolejną kolejkę odpytywania.

HornerSmartMod I/O

Moduły rozszerzeń SmartMod I/O, to rozwiązanie pozwalającena lokalną rozbudowę sterowników, o obsługę kilkunastu dodatkowych sygnałówwejść-wyjść, w oparciu o komunikację szeregową. Charakteryzują się niewielkimigabarytami, dzięki czemu idealnie nadają się do instalacji w miejscach oograniczonej przestrzeni montażowej.

Moduły SmartMod I/O komunikują się ze sterownikiem HornerAPG przy pomocy sieci szeregowej, w oparciu o protokół Modbus RTU – w trybiedwuprzewodowego RS485. Wyposażenie modułów w taki interfejs pozwala na ich integracjęz dowolnym urządzeniem Modbus RTU master, nie generując przy tym dodatkowychkosztów, związanych z zakupem dedykowanych interfejsów komunikacyjnych. Wjednej sieci może pracować do 31 urządzeń SmartMod.

Okablowaniew sieci Modbus RTU

Prawidłowa komunikacja w sieci Modbus RTU wymagaprzygotowania odpowiedniego kabla. Schemat kabla komunikacyjnego do podłączeniaukładów wejść-wyjść SmartMod I/O ze sterownikiem Horner XL7e prezentujeponiższa grafika.

W tej aplikacji, komunikacja z układem SmartMod w sterownikuXL7e, realizowana jest na porcie MJ2, w trybie dwuprzewodowego RS-485. Port MJ2sterownika wyprowadzony jest fizycznie na złączu RJ-45, na pinach 1, 2 oraz 6.

Kabel komunikacyjny wykonaj w następujący sposób:

• Sygnał D- po stronie układu SmartMod podłącz do Pinu A,
• natomiast po stronie sterownika – do Pinu 1.
• Sygnał D+ po stronie układu SmartMod podłącz do Pinu B, natomiast po stronie sterownika – do Pinu 2.
• Sygnał GND po stronie układu SmartMod podłącz do Pinu C, natomiast po stronie sterownika- do Pinu 6.

Prawidłowa konfiguracja komunikacji pomiędzy układem SmartMod,a sterownikiem Horner wymaga ustawienia takich samych parametrówkomunikacyjnych na portach obu urządzeń.

W układach SmartMod, zwarcie zacisków GND oraz INIT powodujeustawienie domyślnych parametrów komunikacyjnych na porcie.

• ModbusID = 1
• Baudrate = 9600
• Parity= None
• Stop Bits = 1

Dokładnie takie same parametry ustaw na porciekomunikacyjnym w sterowniku. Pełną konfigurację zobaczysz w dalszej częściartykułu.

Mapowaniezmiennych w sterowniku PLC

Prawidłowa obsługa dodatkowych sygnałów I/O, pochodzących zmodułu SmartMod wymaga odpowiedniego zmapowania zmiennych po stroniesterownika.

Adresy zmiennych w modułach SmartMod możesz odczytać zdokumentacji do danego modułu. W tym przykładzie, dla modułu SmartMod I/O, onumerze katalogowym HE359DIQ512, zmienne dostępne są w następujących obszarachpamięci:

• sygnały dyskretne wejściowe: w obszarze 00001 do00004,
• sygnały dyskretne wyjściowe: w obszarze 00017 do00020. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-05. png" alt="" width="720" height="484"/>

  Prawidłowe podłączenie sygnałów obiektowych do układów SmartMod przedstawiono na schemacie poniżej. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-06-495x734. png" alt="" width="495" height="734" srcset="https://www. png 495w, https://www. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-06. png 536w" sizes="(max-width: 495px) 100vw, 495px"/>

  Programowaniew akcji!

  Aby utworzyć komunikację z układem SmartMod, w programiesterującym skonfiguruj protokół Modbus RTU. Komunikacja będzie odbywała się naporcie MJ2 sterownika XL7e.

  W tym celu z poziomu menu Program wybierz Protocol Configuration. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-06A. png" alt="" width="413" height="292"/>

  Następnie z rozwijalnej listy MJ2 wskaż protokół Modbus RTU Master i przejdź do jego konfiguracji.

  W oknie NetworkConfig, w sekcji Port Configurationustaw parametry pracy portu szeregowego, zgodnie z domyślnymi parametramikomunikacyjnymi w module SmartMod:

  • Baud Rate – 9600,
  • Parity – none,
  • Stop Bits – 1,
  • Protocol – Modbus RTU.

  Parametr Retriesoznacza ilość prób, jakie urządzenie master będzie wykonywało w celu nawiązaniakomunikacji z urządzeniem slave. Ustaw 2.

  Timeout oznaczaczas, jaki urządzenie master odczeka pomiędzy kolejnymi zapytaniami. Ustaw 10000ms.

  W sekcji Update Scankonfiguruje się sposób, w jaki urządzenie master będzie odpytywać urządzenieslave. Opcja Automatic powoduje, żemaster samodzielnie, tak często jak to możliwe, będzie zaciągał zapytania dourządzeń slave. Jeśli nie chcesz generować dużego obciążenia/? / na sieci, zmieńparametr Update Interval, cospowoduje obniżenie częstotliwości odpytywania.

  Opcja Manual pozwalaskonfigurować zmienną, której zmiana stanu na „wysoki” będzie powodowaławysyłanie zapytań z urządzenia master do slave.

  Sekcja Status powala na opcjonalne skonfigurowanie adresu statusowego dla komunikacji Modbus.

  Okno Devices umożliwiadodawanie urządzeń slave. Po wciśnięciu przycisku Add zobaczysz kolejne okno, wktórym dodasz I/O SmartMod. W oknie podaj nazwę urządzenia slave jako SmartModoraz ustaw jego adres ID na 1.

  W sekcji Device Optionsmożesz skonfigurować typ urządzenia slave, sposób w jaki adresowane są w nimzmienne oraz funkcje protokołu Modbus, które obsługuje podczas komunikacji.

  Device Typ pozwala skonfigurować typ adresacji zmiennych:

  • Modicon na 5 znakach,
  • Modicon na 6 znakach,
  • Adresację native.

  Parametr Mode pozwala określić, które funkcje obsługuje urządzenie:

  • wszystkie funkcje,
  • Tylko funkcje 5/6,
  • Tylko funkcje 15/16.

  Sekcja Status umożliwiaustawienie opcjonalnego adresu statusu komunikacji z urządzeniem slave orazsposobu zachowania w chwili, gdy pojawia się błąd komunikacji.

  W tym przypadku typ urządzenia skonfiguruj jako Modicon PLC 5-Digit Addressing, obsługujący wszystkie funkcje Modbus.

  W zakładce Scan List,zgodnie z dokumentacją, dokonaj mapowania zmiennych w sterowniku pochodzących zmodułu SmartMod.

  Wybierz ADD i z listy DeviceName wskaż wcześniej dodane urządzenie slave. W polu Device register ustaw adres 00001, a w polu Length wpisz 4.

  W sekcji Localpodaj rejestr sterownika%M16, w którymbędą przechowywane stany wejść, odczytane z modułu SmartMod.

  W sekcji Update Type sposób aktualizacji zmiennych ustaw jako Polled Read. Oznacza to, że sterownik w każdym cyklu będzie aktualizował stan zmiennych. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-10. png" alt="" width="484" height="427"/>

  Analogicznie skonfiguruj mapowanie zmiennych wyjściowych.Wybierz Add i ustaw Device Register na 00017, a długość (Length) na 4.

  podaj rejestr sterownika%m32, z którego będziesz wystawiać sygnały wyjściowedo modułu SmartMod.

  Sposób aktualizacji zmiennych ustaw jako Polled Read/Write. Oznacza to, że sterownik będzie aktualizował stan wyjść na module SmartMod – w chwili, gdy zmieni się ich stan. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-11. png" alt="" width="484" height="427"/>

  Rozbudowaaplikacji o dodatkowy ekran operatorski

  Teraz rozbudujesz aplikację o ekran operatorski, na którym będąwizualizowane stany sygnałów wejściowych i wyjściowych, pochodzących z modułu SmartMod.

  W tym celu utwórz kolejny ekran operatorski. Zgodnie ze sposobem pokazanym w poprzednich artykułach, umieść na nim 4 lampki i 4 przełączniki. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-12-840x517. png" alt="" width="840" height="517" srcset="https://www. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-12-768x473. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-12. png 902w" sizes="(max-width: 840px) 100vw, 840px"/>

  Utwórz nowe zmienne wejściowe i podłącz je pod obiekt lampek. Zmienną o adresie%M16 nazwij Smartmod_IN0. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-13. png" alt="" width="478" height="394"/>

  Lampkę z podłączoną zmienną%M16 opisz jako Wejscie IN0. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-14. png" alt="" width="440" height="297"/>

  Analogicznie postępuj, tworząc kolejne trzy zmiennewejściowe:%M17, %M18 i%M19.

  Po utworzeniu zmiennych wejściowych, utwórz nowe zmienne wyjściowe i podłącz je pod obiekt przełącznika. Jako pierwszą utwórz zmienną o nazwie SmartMod_OUT0 i adresie%M32. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-15. png" alt="" width="473" height="555"/>

  Obiekt „Switch” opisz jako Wyjscie OUT0. Aby to zrobić, skorzystaj z pola Legend. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-16. png" alt="" width="440" height="297"/>wyjściowe:%M33, %M34, %M35.

  Umieść na ekranie także pole tekstowe o nazwie SmartMod I/O oraz przycisk Screen Jump i skonfiguruj go jako Simulate ESC. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-17-840x513. png" alt="" width="840" height="513" srcset="https://www. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-17-768x469. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-17. png 903w" sizes="(max-width: 840px) 100vw, 840px"/>

  Ten ekran operatorski będzie wywoływany z poziomu ekranu pierwszego. W tym celu na ekranie numer 1 dodaj obiekt Screen Jump. Ekranem docelowym będzie ekran numer 9. Zaznacz opcję Allow Escape. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-18-840x513. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-18-768x469. pl/poradnikautomatyka/wp-content/uploads/2020/03/Kurs-sterowniki-plc-Horner-APG-16-18. png 904w" sizes="(max-width: 840px) 100vw, 840px"/>

  Tak przygotowany program wgraj do sterownika.

  Podłącz zasilanie do układu SmartMod i kabel komunikacyjny pomiędzy sterownikiem a modułem. Z poziomu ekranu 9 wysteruj wyjścia modułu.

  ---

  W kolejnym artykule z cyklu Kurs programowania PLC od podstaw: Komunikacja w sieci CsCAN

  • Co to jest protokół CsCAN i jak wygląda komunikacja w tym protokole?
  • Jak wygląda architektura w sieci CsCAN?
  • Jak połączyć układ SmartStix ze sterownikiem Horner XL7e?
  • Jak skonfigurować odczyt zmiennych z modułu SmartStix w sterowniku XL7e?
  R1EQKUzJilsRk1

  Zasady dobrego wychowania kojarzą się z uprzejmością, byciem grzecznym, taktem, dobrymi manierami, bon tonembon tonem czy savoir‑vivre'emsavoir‑vivre'em. Obejmują zbiór określonych reguł zachowania, które są aprobowane przez daną społeczność. Grzeczność bowiem pełni ważną funkcję w kształtowaniu relacji międzyosobowych. Dlatego od dawna pisano różne poradniki savoir‑vivre’u, które miały dawać wskazówki, w jaki sposób być kulturalnym i życzliwym wobec innych osób. Czy obecnie dobre wychowanie jest czymś ważnym? Po czym poznać kulturalnego człowieka?

  Już wiesz

  1) Sprawdź w dowolnym słowniku wyrazów obcych znaczenie i wymowę określeń: savoir‑vivre i bon ton.

  2) Sporządź listę dziesięciu zachowań językowych i pozajęzykowych, które – według ciebie – są nieuprzejme.

  j00000005BB3v28_000tp001
  j00000005BB3v28_000tp002
  j00000005BB3v28_0000000S

  JPOL_E3_E4_Tekstykultury

  Ćwiczenie 1. 1

  Porozmawiajcie wspólnie w klasie na temat zachowań kulturalnych i niekulturalnych. Zaznaczcie, które z nich wydają się wam zbyt uprzejme, przesadzone, niepotrzebne.

  Ćwiczenie 1. 2

  Stwórzcie wspólną listę tego, co wypada, a czego nie wypada robić.

  Ćwiczenie 1. 3

  Przeczytaj poniższe definicje, które pochodzą ze Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego, i na ich podstawie wskaż różnice między znaczeniem pojęć bon ton i savoir‑vivre.

  bon ton

  Definicja: bon ton

  (fr. ), [czyt. bą tą] przest. albo żart. dobry ton, nienaganny sposób bycia, właściwe zachowanie się.

  savoir‑vivre

  Definicja: savoir‑vivre

  [czyt. sawuar wiwr] znajomość zwyczajów i form towarzyskich, reguł grzeczności.

  Ćwiczenie 1. 4

  Stwórzcie mapę myśli ze słowem savoir‑vivre.

  RluIVfogFzuKf1

  Poradniki savoir‑vivre’u dawniej i dziś

  Poradniki savoir‑vivre’u stanowią zbiór praktycznych rad udzielanych z różnych okazji. Zwykle pouczają, w jaki sposób zawierać znajomość, jak uprzejmie się witać i żegnać, jak odpowiednio zachowywać się w domu lub w miejscach publicznych (np. w szkole, pracy, kawiarni, pociągu, kinie lub teatrze), co na siebie włożyć w uroczysty dzień, kiedy zwracać się do kogoś per pan i pani. Dawne poradniki są pamiątką wcześniejszych zachowań grzecznościowych, które często przestały powszechnie obowiązywać.

  Zwyczaje towarzyskie

  W pierwszej połowie XX wieku jednym z ważnych poradników dobrych manier stały się Zwyczaje towarzyskie. Podręcznik praktyczny dla pań i panów Mieczysława Rościszewskiego. Zmiany polityczne i społeczne w Polsce i Europie umożliwiły osobom niżej usytuowanym łatwiejszy awans społeczny. Jak twierdzi autor, „etykieta poterana, pożółkła, z cerami na łokciach i z łatami na dziurach, przeżyła się i zdziadziała”. Poradnik zawiera: „Wypróbowane wskazówki zgodnego pożycia z ludźmi w stosunkach poufnych i ceremonjalnychceremonjalnych oraz przystojnegoprzystojnego zachowania się w domu, w salonie, w teatrze, w sklepie, na ulicy itp. Dobry ton w wojsku i na urzędzie; obowiązki obywatelskie młodzieży płci obojejpłci obojej; dobry ton w związkach i stowarzyszeniach, w rodzinie i wśród obcych, w biedzie i w dostatku”.

  Zwyczaje towarzyskie. Podręcznik praktyczny dla pań i panówMieczysław Rościszewski

  Te słówka „dziękuję i przepraszam” winny być wpajane w dzieci od ich maleńkości, one bowiem jednają miłość i szacunek ludzi. Jak zaznaczyliśmy wyżej w dziale obowiązków, postępowanie rodziców z dziećmi winna cechować powaga i nadzwyczajna ostrożność, w połączeniu jednak ze słodyczą i serdecznością. Nie wynika z tego, ażeby dzieci miały być niewolnikami rodziców, owszem, powinny być one dla nich z całemcałem zaufaniem. „Dziękuję i przepraszam” należy wpajać w dzieci przy ich wzajemnym stosunku pomiędzy sobą. „Ach jakaś ty dobra, jak ja ci serdecznie dziękuję”. „Ach mój braciszku, jakże ja cię serdecznie przepraszam i wierzajwierzaj, że nie chciałem... ”. Oto zdanka, spotykane wśród rodzeństwa, doskonale wpółdziałająwpółdziałają ich miłości wzajemnej i delikatności postępowania. Zwłaszcza chłopcy powinni okazywać zawsze najwyższą grzeczność dla dziewczątek; na to trzeba zwracać baczną uwagę.

  Natomiast z gruntu fałszywemfałszywem jest mniemanie, że dzieci muszą stanowić najpierwsze osoby w domu rodzinnym. Często się zdarza, że do nich wyłącznie zbyt czuli rodzice stosują wszystko. Dzieciom przy stole podaje się przed ojcem i przed starszymi, a wszystko co złego zrobią, zwala się na karb dzieciństwa. Następstwem jest fakt, że dzieci nabierają miłości własnej i że uważając się za pierwsze osoby w domu, zaczynają lekceważyć rodziców. Odwrotnie, zbyt wielka surowość w postępowaniu z dziećmi oddziaływa na nie w sposób nadzwyczaj szkodliwy i niekorzystny. Nie trzeba nigdy zapominać, że dzieci powinny biernie spełniać przestrogi i polecenia i nie domyślać się nawet, że rodzice przepadają za niemi.

  Dziecko od maleńkości ma się ładnie kłaniać, dziękować i przepraszać we właściwych okazjach. Wchodząc do mieszkania, dzieci od lat dziesięciu winny zawsze przepuszczać naprzód matkę i dorosłych. Dzieci przy stole już od lat siedmiu powinny zachowywać się jak najgrzeczniej, nie kłaść się na stole, nie podpierać się, nie rozwalać się na krześle, nie zakładać nogi na nogę, nie pluć, nie chrząkać, nie śpiewać, nie gaworzyć zbyt głośno i śmiało.

  Mieczysław Rościszewski, Zwyczaje towarzyskie. Podręcznik praktyczny dla pań i panów, Warszawa 1928, s. 96–97.

  Ćwiczenie 2. 1

  R1WUEFIeW0E8C1

  zadanie interaktywne

  Prawda czy fałsz? Po przeczytaniu fragmentu poradnika Mieczysława Rościszewskiego uzupełnij poniższą tabelę, a następnie wskaż w tekście zdania, które potwierdzają twoją odpowiedź.

  ZdaniePrawdaFałszPrzykładKto dziękuje i przeprasza, ten zdobywa sobie szacunek innych. 1.Chłopcy powinni być uprzejmiejsi od dziewczynek.□ 2.Najważniejsze w domu są dzieci.3.Zbyt duże wymagania rodziców zniechęcają dzieci.4.Dziecko od lat dziesięciu ma się kłaniać wszystkim w pas.5.Dzieci nie powinny rozmawiać hałaśliwie przy stole.

  Lp.

  Ćwiczenie 2. 2

  Powiedz, jakie inne słowa oprócz dziękuję i przepraszam „wpajano” ci od dzieciństwa.

  j00000005BB3v28_000tp003
  j00000005BB3v28_000tp004
  j00000005BB3v28_000tp005
  j00000005BB3v28_000tp006
  j00000005BB3v28_000tp007
  j00000005BB3v28_000tp008
  j00000005BB3v28_000tp009

  Grzeczność na co dzień

  Jan Kamyczek, a właściwie Janina Ipohorska, dziennikarka i malarka pisząca pod różnymi pseudonimami, wydała w 1955 roku poradnik pt. Grzeczność na co dzień. EtykietęEtykietę zdefiniowała jako „zbiór form zachowania się, wyrażających zgodę na życie w społeczności”.

  R1aYPzCxTv0Fb

  Grzeczność na co dzieńJan Kamyczek

  Rozmowy
  O czym rozmawiać z kimś dopiero co poznanym albo mało znajomym w sytuacji, w której milczeć nie wypada? Zgadliście, o pogodzie. Jest to temat dotyczący każdego człowieka, a jednocześnie całkiem bezpieczny, bezkonfliktowy. Mało ciekawy? To prawda. Ale niekoniecznie trzeba się silić z punktu na tematy ciekawe. Nawet czasem wyszłoby to pretensjonalnie. Ważniejsze jest, żeby być naturalnym niż interesującym.
  Na początku unikać uwag personalnych, pytań o prywatne sprawy partnera oraz własnych osobistych zwierzeń. Gdy temat pogody będzie już wyczerpany, można przejść na inny temat, na przykład telewizję, wiadomości w gazecie, sport. W końcu znajdzie się temat, który obu rozmówców pasjonuje.
  Dyskutowanie stanowi osobną sztukę. […] Dyskusja – choćby na drażliwy temat – nie przerodzi się w kłótnię, jeśli dyskutanci będą tylko bronić swojego stanowiska, a nie określać krytycznie stanowiska przeciwnika, podciągając je pod niekorzystną kategorię. Powiedzenie, „tak jak ty rozumują prymitywy”, musi wywołać awanturę. Prowadzi do niej również każde zdanie zaczynające się od „ty w ogóle”.
  W rozmowie towarzyskiej nie powinny padać zwroty:
  • to nieprawda,
  • co?
  • pan się myli,
  • pan się niejasno wyraża.
  Zamiast tego można przecież powiedzieć:
  • a mnie się wydaje, że…
  • przepraszam, nie dosłyszałem,
  • chyba jednak tak nie jest,
  • niezbyt dobrze pana zrozumiałem.
  Człowiek dobrze wychowany mało mówi w towarzystwie o sobie, o swoich osobistych sprawach, stosunkach w swoim zakładzie pracy, swoich kłopotach, swoich dzieciach, swoich chorobach, przyzwyczajeniach, gustach. Nie opowiada bez koniecznej potrzeby, co robił od rana. Uważa, że te tematy nie interesują zebranych.
  […] Zwłaszcza w małym gronie nie wypada rozmawiać o czymś, o czym część towarzystwa lub choćby ktoś jeden nie ma pojęcia. Jest to niegrzeczne. Nie wypada też, by w obecności innych osób zgrana paczka rozmawiała ze sobą szyfrem (powiedzonka, aluzje) zrozumiałym tylko dla wtajemniczonych.
  Nie wypada prowadzić rozmów na boku ani szeptem, jeśli towarzystwo nie przekracza siedmiu osób, nie wypada również rozmawiać w obcym języku przy ludziach, którzy języka tego nie znają.
  […] W ogóle dorosłym osobom nie robi się żadnych uwag. Co innego wśród młodzieży. Młodzi mogą się nawzajem poprawiać i udzielać sobie lekcji dobrego wychowania, oczywiście przyjaznym tonem, bez wyższości. Można powiedzieć po koleżeńsku: „nie jedz tak głośno, bo to nie wypada”, „nie kładź noża do ust”, „nazwisko tego autora wymawia się: Kokto”, albo „zmiłuj się, nie siąkaj nosem, jakbyś grał na trąbie”, albo nawet „byłbyś już całkiem fajny, gdybyś się mył”, ale trzeba to robić na wesoło, mimochodem, bez nacisku, bez tragedii.

  Jan Kamyczek, Grzeczność na co dzień, Warszawa 1969, s. 147–150.

  Ćwiczenie 3. 1

  Sporządźcie w grupach listę tematów kulturalnych i niekulturalnych do rozmowy przy świątecznym stole.

  Ćwiczenie 3. 2

  Które uprzejme zachowania was dziwią, śmieszą lub wydają się już niemodne? Porozmawiajcie o tych, które – według was – są przestarzałe, czyli trącą myszkątrącą myszką.

  R1GUKVU4rMEr8

  j00000005BB3v28_000tp00A
  j00000005BB3v28_000tp00B
  j00000005BB3v28_0000003X

  JPOL_E3_E4_Tekstykultury

  Nowoczesne poradniki savoir‑vivre’u omawiają różne sfery kulturalnego życia. Kierowane są zarówno do dzieci, nastolatków, jak i dorosłych (np. dyplomatów, biznesmenów, eleganckich kobiet i mężczyzn). Uczą, w jaki sposób zachować dobre maniery w epoce nowych mediów.

  Poradnik dla dyplomatów i nie tylko

  Aby być dyplomatą, niekoniecznie trzeba pracować w instytucjach państwowych. Na co dzień można się zachowywać kulturalnie i taktownietaktownie oraz zjednywać sobie więcej osób. Tomasz Orłowski, dyplomata i autor książki Protokół dyplomatyczny. Ceremoniał i etykieta, zapoznaje nas podczas dziesięciu lekcji w internetowym Poradniku savoir‑vivre’u z różnymi sekretami polskiej etykiety.

  Ćwiczenie 4. 1

  Wejdź na stronę link i zapoznaj się z lekcją poświęconą sztuce nakrywania do stołu. Wynotuj najważniejsze rady Tomasza Orłowskiego.

  Ćwiczenie 4. 2

  Popatrz na prezentowane zdjęcie i powiedz, czy dobrze nakryto do stołu. Jeśli nie, to co – twoim zdaniem – należałoby zmienić?

  R1G2Wnr7P07iB

  Ćwiczenie 4. 3

  Zaplanuj prawidłowe nakrycie stołu do poniższego posiłku. Jakie sztućce będą potrzebne? Gdzie postawić szklankę na wodę?

  RpJJcaS2wgG7R1

  j00000005BB3v28_000tp00C
  j00000005BB3v28_0000004X

  JPOL_E3_E4_Konteksty

  Polska grzeczność jest zróżnicowana językowo. Mówi się o etykiecie oficjalnej i nieoficjalnej. Inaczej zwracamy się do osób starszych, inaczej do rówieśników. Nasza grzeczność zależy również od stopnia zażyłości rozmówców, ich płci, statusu społecznego lub zawodowego czy sytuacji komunikacyjnej. Zachowania grzecznościowe wynikają z przyjętych i aprobowanych społecznie norm. Na etykietę składają się elementy językowe i niejęzykowe. Są one poprawnie odczytywanie w danej kulturzekulturze. Obecnie etykieta znacznie się upraszcza. Zaczyna dominować „grzeczność kultury konsumpcyjnej” czy „grzeczność komputerowa”. Zachowujemy na co dzień minimalną dawkę uprzejmości. Zbyt łatwo przechodzimy na „ty” w kontakcie oficjalnym (co widać na przykład w programach telewizyjnych), przeważa słownictwo potoczne i wulgarne. Nie tylko wśród młodszego pokolenia panuje moda na luz, bylejakość, pozerstwo, lecz również wśród dziennikarzy i polityków.

  Wiele uprzejmych zachowań wypływa ze specyfiki polskiej kultury, jak na przykład zachęcanie do jedzenia przy stole. W Polsce ważną wartością jest gościnność i serdeczność, dlatego zazwyczaj goście wychodzą bardzo najedzeni czy wręcz przejedzeni. Gospodarzom nie wypada nie zachęcać do wzięcia dodatkowej porcji obiadu, natomiast gościom wypada raz odmówić, ale potem zgodzić się na dokładkę.

  1

  Wskazówka

  Za nadrzędne normy grzecznościowe uważa się okazywanie szacunku oraz życzliwości partnerowi rozmowy (tj. przejawianie zainteresowania sprawami ważnymi dla rozmówcy).

  Ćwiczenie 5. 1

  Jak uważacie, jakie wartości kształtują grzeczność językową Polaków? Określcie wspólnie dwie najważniejsze.

  Ćwiczenie 5. 2

  W poniższe tabele wpisz minidialogi – jeden oficjalny, drugi nieoficjalny – w których wystąpią różne osoby (koniecznie napisz, kto z kim rozmawia). Następnie porównaj swoje dialogi z dialogami kolegów i koleżanek z klasy. Czy pojawiły się w nich podobne szablonowe zwroty?

  Powitanie

  Podziękowanie

  Przeprosiny

  uzupełnij treść

  Ćwiczenie 5. 3

  Przeczytaj fragment tekstu Małgorzaty Marcjanik o modelu uprzejmego Polaka. Zastanów się i powiedz, czy utożsamiasz się z takim opisem.

  Jest to mianowicie taka osoba, która swoim zachowaniem daje partnerowi do zrozumienia, że jest on dla niej osobą ważną (ważniejszą od innych). Partner jest ponadto osobą godną podziwu, dla której wiele dobrych rzeczy osoba stosująca działania grzecznościowe chciałaby zrobić, wiele przewinień byłaby skłonna jej wybaczyć, chętnie przebywałaby w jej towarzystwie, często (niemal bez przerwy) o niej myśli oraz przeżywa wraz z nią zdarzenia dla niej dobre i złe. Osoba stosująca działania grzecznościowe komunikuje też swoim zachowaniem, że jest pod wieloma względami gorsza od partnera, a w życiu wiedzie jej się średnio (ani szczególnie dobrze, ani szczególnie źle).

  Ćwiczenie 6

  Przeczytaj poniższy dialog i ustal, kto z kim, gdzie i kiedy rozmawia oraz jaka relacja łączy rozmówców (serdeczna czy nieprzyjazna). Następnie ułóż własny, typowo polski – twoim zdaniem – dialog dotyczący innej sytuacji.

  – Może jeszcze trochę ziemniaczków?
  – Nie, już nie mogę, dziękuję.
  – Zjedz jeszcze trochę. Tak źle wyglądasz!
  – Naprawdę już pękam!
  – Jedz, jedz, nie zaszkodzi ci odrobinka kartofelków! Dołożę ci jeszcze kotlecika.

  Ćwiczenie 7

  Przeczytaj poniższe cytaty i napisz krótko, jak je interpretujesz.

  • „Grzeczność jest jak poduszka powietrzna: niby nic w niej nie ma, a jednak z nią wygodnie” (Ralph Emerson),

  • „Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą” (Adam Mickiewicz),

  • „Uprzejmość męska: najwytworniejsza forma fałszu” (Julian Tuwim).

  RLy2DmWFK0RIo1

  zadanie interaktywne

  Po co nam dobre maniery?

  • Uprzejme zachowanie nie obraża innych.
  Ludzie oceniają nas po naszym zachowaniu.Nieznajomość zasad dobrego wychowania ułatwia nawiązywanie kontaktów.Dobre maniery komplikują życie.Osoba niekulturalna ma więcej wrogów niż przyjaciół.Grzeczność niewiele kosztuje, a uprzyjemnia życie.

  j00000005BB3v28_000tp00D
  j00000005BB3v28_00000073

  JPOL_E3_E4_Preteksty

  Dobre maniery obowiązują na całym świecie, są jednak odmienne w różnych krajach. Łatwo więc popełnić gafę towarzyskągafę towarzyską, jeśli się nie zna reguł, które obowiązują w danym krajukraju. Kiedy spotykają się dwie osoby z różnych kultur, nie tylko mówią różnymi językami, ale i mają odmienne zwyczaje. Mówienie wspólnym językiem (np. angielskim) nie wystarczy, by się nawzajem porozumieć i w dodatku nie obrazić czymś swojego rozmówcy. W niektórych krajach kładzie się nacisk na to, co się mówi (np. w Szwajcarii i Niemczech), w innych ważna jest komunikacja niewerbalna i sytuacja, w jakiej odbywa się rozmowa (tak jest np. w krajach arabskich i śródziemnomorskich).

  Ćwiczenie 8

  Zapoznaj się z blogiem, który prowadzi Stanisław Krajski, znawca polskiej i obcej etykiety: krajski. com/category/savoir‑vivre‑i-literatura/. Wyszukaj informacje na temat podobieństw i różnic międzykulturowych w zakresie grzeczności. Wskaż te, które cię zaskoczyły lub rozśmieszyły.

  j00000005BB3v28_000tp00E
  j00000005BB3v28_000tp00F
  j00000005BB3v28_0000007H

  JPOL_E3_E4_Zadaniowo

  Ćwiczenie 9. 1

  Gra Co kraj, to obyczaj.
  Wyobraźcie sobie, że przenosicie się w czasie do nieznanego kraju. Waszym zadaniem jest poznanie nowej kultury, nauczenie się sposobów porozumiewania się z tamtejszymi mieszkańcami. Nie rozumiecie się, ale próbujecie pojąć reguły panujące w drugiej kulturze. Macie za zadanie spełnić trzy życzenia mieszkańców odległej krainy.

  INSTRUKCJA GRY

  TURYŚCI Wasze zachowanie - Sygnalizujecie „tak”, dotykając nosa. - Sygnalizujecie „nie”, łapiąc się za kolano. - Lubicie poklepywać rozmówcę po głowie, gdy jesteście zadowoleni. Wasze oczekiwania wobec mieszkańców Powinni oni: - dać wam coś do jedzenia, - pokazać wam ciekawe miejsca w mieście, - dać wam jakąś swoją osobistą rzecz w prezencie.

  MIESZKAŃCY Wasze zachowanie - Sygnalizujecie „tak”, kiwając głową jak w geście oznaczającym „nie”. - Sygnalizujecie „nie” poprzez głośny śmiech. - Wskazujecie rzeczy nie ręką, lecz nogą. Wasze oczekiwania wobec turystów Powinni oni: - podczas witania się z wami zdjąć buty, - ukłonić się wam w geście pożegnania, - dać wam swój numer telefonu.
  R1SGrjq5EiADt1